15 grudnia 2017 r. zwierzchnicy trzech Kościołów ewangelickich (luterańskiego, reformowanego i metodystycznego) wystosowali list otwarty, w którym zwrócili się z prośbą o wycofanie złożonych w polskim Sejmie wniosków upamiętniających jubileusz 500 lat Reformacji. Podkreślili, że nie chcą, aby w ten sposób dyskutowano o dziedzictwie Reformacji w Sejmie RP. W liście biskupi zawarli przede wszystkim podziękowania skierowane m.in. do Prezydenta RP Andrzeja Dudy, Senatu RP, przedstawicieli Kościoła rzymskokatolickiego i Kościołów chrześcijańskich oraz władz wojewódzkich i samorządowych za ich obecność i docenienie jubileuszu 500 lat Reformacji. List został jednomyślnie przyjęty podczas połączonego posiedzenia Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego i Rady Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Warszawie.

List ewangelickich biskupów jest reakcją na dyskusję, która odbyła się w polskim parlamencie 14 grudnia 2017 r. Pod koniec października 2017 r. posłowie Nowoczesnej i PSL zgłosili projekt uchwały upamiętniającej 500-lecie Reformacji. Projekt w grudniu zyskał poparcie Konwentu Seniorów i został przedstawiony przez marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego (PiS). W projekcie uchwały podkreślono, że „w roku jubileuszu 500-lecia Reformacji Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie uhonorować ruch, który wywarł znaczny wpływ na oblicze religijne i kulturowe Europy, której integralną częścią była i jest Rzeczypospolita”. Wskazano też, że ta rocznica jest „znakomitą okazją do wyrażenia szacunku i uznania dla polskich protestantów za ich wkład w rozwój naszego państwa, a w szczególności jego kultury, języka i tradycji”. „To także okazja do przypomnienia, że Rzeczypospolita należała do najbardziej tolerancyjnych państw w Europie, łącząc obywateli różnych narodowości, religii i kultury”. Uchwała miała być więc uhonorowaniem środowisk protestanckich i podziękowaniem za przyczynienie się do rozwoju Polski.

Niestety przyjęcie uchwały przez aklamację zablokowała posłanka Partii Republikańskiej będącej w sojuszu z PiS Anna Siarkowska stwierdzeniem: „Uważam, że radosne świętowanie wydarzeń, które podzieliły Kościół, to niedobry pomysł. Dziękuję”. Po jej wystąpieniu podjęto uchwałę o skierowanie projektu do Komisji Kultury i Środków Przekazu Sejmu RP (za głosowało 232 posłów, 193 było przeciw, a 7 wstrzymało się od głosu) co oznacza, że w roku 2017 r. nie będzie już rozpatrywana.

Sprawa upamiętnienia jubileuszu Reformacji ma w Sejmie swoją historię. Już w kwietniu 2016 r. został złożony u Marszałka Sejmu przez poseł Urszulę Pasławską (PSL), a podpisany przez grupę posłów ze wszystkich klubów parlamentarnych projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2017 Rokiem Reformacji. Wtedy procedowanie nad wnioskiem uniemożliwiła Komisja Kultury i Środków Przekazu Sejmu RP. Jej przewodnicząca, Elżbieta Kruk (PIS) nie podjęła żadnych kroków, by projekt został rozpatrywany na kolejnych spotkaniach komisji. Mimo apeli wnioskodawców odmówiono procedowania nad wnioskiem. Reformację i ewangelików doceniły natomiast trzy sejmiki w Polsce: śląski, dolnośląski i warmińsko-mazurski, ogłaszając rok 2017 r. Rokiem Reformacji w tych województwach.

Równocześnie Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP podjął starania o patronat honorowy Prezydenta RP nad całym programem obchodów jubileuszu w 2017 r. Ostatecznie Prezydent RP Andrzej Duda objął patronatem jedynie obchody centralne jubileuszu 500 lat Reformacji.

Następnie w listopadzie 2016 r. pismo do Senatu RP z prośbą o podjęcie okolicznościowej uchwały, upamiętniającej 500 lat Reformacji w Polsce skierował w imieniu społeczności ewangelickiej w Polsce, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP bp Jerzy Samiec. 11 stycznia 2017 r. projekt uchwały z okazji 500-lecia Reformacji skierował do Marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego (PiS) senator Tadeusz Kopeć (partia Porozumienie w sojuszu z PiS). Projekt dotyczył Reformacji, lecz podczas uwłaczającej powadze dyskusji, która miała miejsce w Senacie, wprowadzono szereg poprawek usuwając z niego Reformację, uznając jedynie dorobek jej przedstawicieli (wykorzystano część uzasadnienia z pierwotnego projektu i wymieniono kilkunastu ewangelików zasłużonych w dziejach Polski) oraz upamiętniając 500-lecie obecności protestantów na ziemiach polskich. Senat Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 500-lecia obecności protestantów na ziemiach polskich 1 lutego 2017 r. Za przyjęciem uchwały w takim kształcie głosowało 40 senatorów, 24 było przeciw, a 17 wstrzymało się od głosu. Zarówno dyskusja jak i uchwała w nowym brzmieniu ukazały, w jaki sposób postrzegani bywają protestanci w Polsce oraz z jaką niewiedzą i nietolerancją mogą się czasem spotykać.

Reakcja środowisk ewangelickich w Polsce na sytuację, która miała miejsce w Sejmie w grudniu jest uzasadniona. Mimo tego, że w upamiętnieniu Reformacji wzięli udział przedstawiciele Kościoła rzymskokatolickiego i innych Kościołów chrześcijańskich, mimo zaangażowania środowisk akademickich, samorządów wojewódzkich i lokalnych oraz instytucji kultury polski parlament nie zdołał wyrazić uznania dla wkładu środowisk protestanckich w rozwój kultury, nauki, oświaty i gospodarki oraz zachowanie niepodległości wspólnej Ojczyzny. Tym samym pominął pielęgnowaną w Polsce od wieków tolerancję religijną oraz tradycję wolnościową i niepodległościową.