Dekada Reformacji

Dekada Lutra jest międzynarodowym projektem społeczno-religijnym, którego celem jest popularyzowanie historii i dziedzictwa Reformacji zapoczątkowanej przez ks. dr. Marcina Lutra, reformatora Kościoła Zachodniego. Dekada Lutra, zainaugurowana nabożeństwem w kościele zamkowym w Wittenberdze 21 września 2008 roku, jest inicjatywą zaadresowaną nie tylko do Kościołów chrześcijańskich, ale i do szerokich grup społecznych. Inicjatorami projektu są Kościół Ewangelicki w Niemczech (EKD) i Ministerstwo Kultury Kraju Związkowego Saksonii-Anhalt. Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej, jako pierwszy Kościół poza granicami Niemiec, włącza się w Dekadę Lutra, chcąc przybliżyć Polakom, bez względu na wyznanie, duchowy i społeczny dorobek reformacji luterańskiej w Polsce i na całym świecie. Dekada Lutra rozpoczyna przygotowania do ogólnoświatowych obchodów 500-lecia Reformacji.

Strona internetowa luter2017.pl jest projektem edukacyjnym i promocyjnym Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. Jej celem jest ukazanie dziedzictwa reformacji nie tylko w wymiarze ogólnonarodowym, ale i w lokalnym poprzez wspieranie aktywności parafii ewangelicko-augsburskich, ale także organizacji pozarządowych oraz szkół różnych szczebli w podejmowaniu wysiłków na rzecz zgłębiania zasad i historii Reformacji oraz ochrony jej dorobku, także w tych miejscach, w których nie ma już duchowych spadkobierców luterańskiej Reformacji. Luter2017.pl jest ponadto zaproszeniem skierowanym do wszystkich Internautów, bez względu na wiek, wyznanie i pochodzenie, aby podjęli trud digitalizacji wspomnianego dorobku. Temu mają służyć m.in. projekty i konkursy, jakie zostaną rozpisane w ramach Dekady Lutra w Polsce.

Dekada Lutra zainaugurowana 21 września 2008 roku w Wittenberdze przy udziale gości ekumenicznych i luterańskich liderów z całego świata, w tym ks. biskupa Marka S. Hansona, prezydenta Światowej Federacji Luterańskiej i zwierzchnika Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Ameryki, dobitnie pokazała w którą stronę zmierzać będą obchody 500-lecia Reformacji.

 REFORMACJA

31 października 1517 roku augustiański mnich i profesor teologii Marcin Luter (1483-1546), zgodnie z ówczesnym zwyczajem ogłosił lub przybił do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez, które dotyczyły nadużyć w Kościele Zachodnim, związanymi ze sprzedażą odpustów. Ogłoszenie tez nie od razu zmieniło kościelną rzeczywistość – wielu reformatorów przed Lutrem postulowało reformę Kościoła, stąd też wystąpienie Wittenberskiego Reformatora wpisywało się w pasmo długich dążeń do odnowy religijnej europejskiego chrześcijaństwa.

31 X 1517 roku jest zatem symboliczną datą, punktem orientacyjnym w dziejach Europy i historii Kościoła, oznaczającą z jednej strony nową epokę w życiu religijnym Starego Kontynentu, na którą składa się renesans teologii i pobożności, ponowne sięgnięcie do źródeł biblijnych i patrystycznych, a z drugiej wyodrębnienie się w Kościele Powszechnym (Katolickim) nurtu reformacyjnego, z którego w kolejnych latach powstawały niezależne od papiestwa Kościoły ewangelickie. Reformacja, wpisana w kontekst dramatycznych wydarzeń polityczno-społecznych XVI wiecznej Europy, nie była w sferze religijnej radykalną rebelią, a wyrazem wiary i tęsknoty za Ewangelią. W krajach, do których dotarła reformacja i dzięki wynalazkowi druku nastąpiło religijne przebudzenie, a także niespotykany dotąd rozwój kultury: piśmiennictwa w językach ojczystych, muzyki i wielu innych aspektów społecznych.

 ŚWIĘTO REFORMACJI

Obchody pamiątki Reformacji 31 października zaczęto organizować długo po śmierci Lutra. Jednak już od 1569 roku na Pomorzu odbywały się okolicznościowe wspomnienia wydarzeń z Wittenbergi, które organizowano 11 listopada w dzień imienin Marcina. Początki wspominania Lutra i świętowanie dzieła Reformacji w dniu 31 października sięgają 1617 roku. Paradoksalnie idea Święta Reformacji wyszła pierwotnie nie od teologów luterańskich, a od ewangelików reformowanych. Najprawdopodobniej głównym animatorem obchodów był urodzony w Zielonej Górze ks. Abraham Scultetus (1566-1625), luteranin, który później związał się z reformowanym nurtem Reformacji. Scultetus był w Heidelbergu nadwornym kaznodzieją księcia Palatynatu Fryderyka V. Pomysł szybko podchwycili wittenberczycy apelując do elektora saskiego Jana Jerzego II o ustanowieniu obchodów jubileuszowych na dnie od 30 października do 2 listopada 1617 roku.

W następnych wiekach obchody Reformacji zdominowane były przez wydarzenia polityczne. W 1817 Pamiątkę Reformacji wykorzystano w Niemczech do świętowania wyzwolenia spod okupacji napoleońskiej. Natomiast w 1917 roku akcentowano nacjonalistyczne hasła, w których Luter nie był już chrześcijaninem poszukującym łaskawego Boga, a narodowym bohaterem, nawołującym do dumy, samoświadomości niemieckiego narodu i nierzadko do walki z Żydami. W 2017 roku ma być zupełnie inaczej – międzynarodowo i ekumenicznie. Kościoły luterańskie na całym świecie, nie rezygnując ze swojej tożsamości, a raczej odwołując się do niej i na nowo odczytując, należały do pionierów dialogu ekumenicznego, rozumianego jako pojednanie i wzajemne poznawanie się podzielonych denominacji chrześcijańskich.