Refleksje na temat dokumentu „Od konfliktu do komunii” i jego realizacji w praktyce wyrazili przedstawiciele Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego i rzymskokatolickiego w Finlandii, bp Matti Repo i bp Teemu Sippo.
Bp Teemu Sippo SCJ, rzymskokatolicki biskup Helsinek zwrócił uwagę, że „dokument nie oznacza przygotowań do wspólnego świętowania 500-lecia Reformacji, lecz jest raczej przypomnieniem, że w 1517 roku ks. dr Marcin Luter rozpoczął proces, który nie został ukończony. Jak długo luteranie i katolicy są podzieleni w kwestiach istotnych, bolesne konsekwencje reformacji nadal trwają. Jesteśmy razem w drodze „od konfliktu do komunii”, w drodze, której celu jeszcze nie osiągnęliśmy.” Dodał również, że w 2017 roku Kościoły będą nie tylko spoglądać wstecz, analizować dyskusje i walki tego okresu, lecz ważnym zadaniem stojącym przed nimi jest wzajemne wsparcie i wspólne świadectwo składane we współczesnym świecie.
Bp Matti Repo, zwierzchnik diecezji Tampere Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Finlandii, porównał dokument z pracą wykonaną pod kierunkiem ówczesnego przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Jedności Chrześcijan kardynała Waltera Kaspera. Książka kardynała Kaspera pt. „Harvesting the fruits” z 2009 roku zestawia i analizuje wyniki dialogu pomiędzy Kościołem rzymskokatolickim, a czterema Kościołami wyrastającymi z Reformacji: luterańskim, reformowanym, anglikańskim i metodystycznym.
W książce kard. Kasper zwraca uwagę na daleko idące porozumienie pomiędzy Kościołami w sprawie podstawowych doktryn chrześcijańskich dotyczących Trójcy Św. i chrystologii, a także znaczne zbieżności w sprawach dotyczących sakramentów Chrztu Św. i Eucharystii. Autor przedstawia również pogłębioną refleksję na temat rozumienia Kościoła, postrzeganego jako posłanego przez Chrystusa do misji apostolskiej, zwracając jednak uwagę na nadal istniejące różnice eklezjologiczne.
Zdaniem bp. Repo dokument „Od konfliktu do komunii” podejmuje kolejny krok w kwestii zbliżenia w rozumieniu urzędu w Kościele luterańskim i jego uznania przez Kościół rzymskokatolicki (por. pkt 194: Historia pokazuje, że luterański urząd duchownego był w stanie wypełnić swoje zadanie utrzymywania Kościoła w prawdzie, dzięki czemu po prawie pięciuset latach od rozpoczęcia Reformacji możliwe było ogłoszenie rzymskokatolicko-luterańskiego konsensusu dotyczącego podstawowych prawd nauki o usprawiedliwieniu. Jeśli według oceny Drugiego Soboru Watykańskiego Duch Święty używa „wspólnot kościelnych” jako instrumentów zbawienia, można założyć, że to dzieło Ducha Świętego zawiera wskazówki dla wzajemnego uznania urzędów. W kwestii urzędu kościelnego ukazują się zarówno znaczące dla wzajemnego zrozumienia przeszkody, jak i pełne nadziei perspektywy zbliżenia). Jednak, jak zauważa bp Repo, nie można tylko pozostać przy deklaracjach i dokumentach, gdyż potrzebna jest wspólna wola do podjęcia dalszych kroków.
Agnieszka Godfreyow-Tarnogórska
Luterańska katedra w Helsinkach