Konferencja „Marcin Luter i jego teologia w rocznicę śmierci”

Koło Teologów Ewangelickich, włączając się w obchody jubileuszu 500 lat Reformacji, zorganizowało konferencję popularnonaukową o teologii ks. dr. Marcina Lutra. „Marcin Luter i jego teologia w rocznicę śmierci Reformatora”, która odbyła się 23 lutego w Centrum Luterańskim w Warszawie.

Podczas konferencji referaty wygłosili: dr Łukasz Barański, prof. Kalina Wojciechowska, ks. prof. Wojciech Hanc, ks. prof. Marek Jerzy Uglorz, dr Jerzy Sojka oraz ks. bp prof. Marcin Hintz.

Obok licznych wątków dyskusyjnych w teologii Lutra, prelegenci nakreślili myślenie Reformatora z różnych perspektyw. Jego sposób interpretacji Biblii na przykładzie Listu Jakuba ukazała prof. Kalina Wojciechowska. „List Jakuba to list słomiany wobec ksiąg, których znajomość wystarcza do zbawienia”. Sam Luter często cytował tę księgę Nowego Testamentu, uznawał ją za jedno ze spisanych kazań Jakuba, jednak nie odebrał jej miejsca w kanonie ksiąg biblijnych.

Na życie Lutra miały wpływ czasy, w których przyszło mu żyć. To szczególnie podkreślali w swoich wystąpieniach dr Łukasz Barański oraz ks. prof. Wojciech Hanc. „W szczególności postulaty dotyczące powszechnego kapłaństwa i dostępu do edukacji dla każdego obywatela, były kontrowersyjne w czasach, w których się znalazł”, przypomniał dr Barański i podkreślił, że Luter stopniowo stawał się reformatorem. Odegrał tak znaczącą rolę, gdyż odpowiadał na pytania zadawane przez ludzi, językiem dla nich zrozumiałym, wskazywał na to, co jest najważniejsze w orędziu chrześcijańskim.

Katolicki obraz Lutra przedstawił ks. prof. Wojciech Hanc, były szef katedry ekumenizmu na UKSW. Stwierdził on, że dziś „nie można mówić o Lutrze ani jako o łotrze ani jak o bohaterze”. Współczesne badania rzymskokatolickie nad Lutrem doprowadziły do stwierdzenia, że „Luter zwalczał zło, które widział w Kościele poprzez naukę o usprawiedliwieniu. Odziedziczył też wady i zalety swoich czasów”. Ks. prof. Hanc powołał się na rzymskokatolickiego teologa Józefa Lortza, który stwierdził, że „Luter był żarliwym głosicielem Ewangelii, zmógł w sobie katolicyzm, który nie był prawdziwie katolicki”.

Po przerwie niezwykle płomiennym referatem zaskoczył słuchaczy ks. prof. Marek Jerzy Uglorz. Mówił o antropologii Lutra i jego poglądach na temat „niewolnej woli”. Wykładowca ChAT dokonał pewnej aktualizacji myśli Reformatora. Mówił o tym, że myślenie o Bogu przenosi nas w świat niedający opisać się „dwuwymiarowo”. Potrzebne jest „zakrzywienie czasoprzestrzeni”, na które nie może odważyć się filozofia Erazma z Rotterdamu, zwolennika „wolnej woli”, lecz właśnie teologia Marcina Lutra, autora dzieła „O niewolnej woli”.

Sesję wykładową zakończyli teologowie systematyczni, dr Jerzy Sojka i ks. bp prof. Marcin Hintz. W swoim referacie „Tylko Słowo” dr Sojka wyszedł od tezy: „Istnieje zapomniane hasło Reformacji, brzmi ono Solum Verbum, tylko Słowo”. Następnie zarysował podejście Lutra do sakramentu Chrztu Św., według którego Chrzest jest Bożą obietnicą zbawienia, która nie może zostać złamana ludzką słabością. Dr Sojka stwierdził, że dla Lutra „odpowiedzią na szukanie wiary nie jest szukanie kondycji uczynków człowieka, lecz obietnic Boga”. Bp Hintz natomiast mówił o etyce Lutra, w której akcentował wolność i odpowiedzialność każdego człowieka. Podkreślił, że u Lutra etyka jest ściśle związana z wiarą.

Zwieńczeniem konferencji był panel dyskusyjny, który poprowadził redaktor naczelny portalu ekumenizm.pl, Dariusz Bruncz, a uczestniczyli w nim ks. bp prof. Marcin Hintz oraz dr Jerzy Sojka. Jedno z pytań dotyczyło przyszłości protestantyzmu. Red. Bruncz poprosił panelistów o wypowiedź, czy ich zdaniem „protestantyzm się już wypalił”? Bp Hintz zacytował pracę swojego bońskiego nauczyciela, Martina Honeckera, który rozważał bardzo podobną kwestię. W jego mniemaniu protestantyzm, a w szczególności ewangelicyzm ma jeszcze dużo do powiedzenia. W czasach „płynnej ponowoczesności” to właśnie luteranizm może udzielić zagubionemu człowiekowi odpowiedzi w postaci bezpośredniej, odpowiedzialnej i opartej na Chrystusie więzi z Bogiem. Bp Hintz zapytany za co najmniej szanuje Lutra? odpowiedział: „Za poglądy na gospodarkę, i jego brak szacunku do gospodarowania funduszami”.

Dr Jerzy Sojka cierpliwie odpowiadał także na pytania uczestników konferencji. Dotyczyły one m.in. stosunku Lutra do Żydów oraz jego pogardy dla filozofii i rozumu. Zauważył też, że współcześnie „nie mamy problemu z samym Lutrem, lecz z jego czytaniem”. Nie rozumiejąc jego myślenia, nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytania stawiane przez ludzi chcących podważyć przesłanie Reformacji. Jednak Reformacja nie opiera się na Lutrze, a teologia luterańska nie kończy się na poglądach Marcina Lutra.

Podczas konferencji była możliwość zakupu książek Wydawnictwa Augustana związanych z Reformacją i postacią ks. dr. Marcina Lutra.

Konferencja zorganizowana przez studentów teologii ewangelickiej zrzeszonych w Kole Teologów Ewangelickich zgromadziła 70 osób zainteresowanych tematem. KTE w ramach swoich działań pragnie popularyzować teologię ewangelicką, która mimo, że jest w Polsce zjawiskiem niszowym, to nadal jest tematem żywym i aktywnym w świecie naukowym oraz w Internecie.

Całość konferencji została nagrana i będzie wkrótce udostępniona na kanale Koła Teologów Ewangelickich w serwisie YouTube.

Sebastian Madejski
Redaktor Magazynu Koła Teologów Ewangelickich „Kairos”

 

więcej zdjęć na stronie wydarzenia na FB